Teos Antik Kenti

Teos Antik Kenti Hakkında Genel Bilgiler

İzmir İli, Seferihisar İlçesi, Sığacık Mahallesi’nde yer alan antik liman kenti Teos, İzmir’in yaklaşık 60 km güneybatısındadır. Kent küçük bir yarımadanın kıstağında (isthmos) kurulmuş ve gelişmiştir. Kıstağın ortasındaki Kocakırtepe üzerinde kentin akropolü bulunmaktadır. Mekânsal açıdan bakıldığında, kentin akropolü ile güney limanı arasında gelişme gösterdiği saptanır; zamandizinsel açıdan bakıldığında ise gelişiminin Protogeometrik Dönem ile Orta Çağ arasında olduğu görülür. Kentin güneyde büyük, kuzeyde de küçük olmak üzere iki limanı bulunmaktaydı. Günümüzde Arkaik Dönem kent surlarına ait hiç bir kalıntı yüzeyde görülmemektedir. Buna karşın Hellenistik Dönem kent suru kent çevresinde, yaklaşık 4 km uzunluğunda takip edilebilmektedir. Hellenistik Dönem surunun çevrelediği alan içerisinde Akropol, Dionysos Tapınağı, Tiyatro, Bouleuterion, Agora, Agora Tapınağı ve büyük bir sarnıç yer almaktadır. Buna karşın İmparatorluk Kült Tapınağı ve etrafını stoa’ların çevrelediği Forum ile her iki antik liman Hellenistik Sur’un dışında kalmaktadır.

Antik kentte 1962 ile 1967 yılları arasında sürdürülen arkeolojik kazılar, Protogeometrik Dönem’den itibaren (MÖ 1000 civarı) kentte yerleşildiğini ortaya koymuştur

Geç Antik Dönem’e ilişkin pek fazla somut veri bulunmasa da kentin önemini kaybetmekle birlikte varlığını Orta Çağ'a kadar küçük çapta devam ettirdiği anlaşılmaktadır. 

1764-1765 yıllarında R. Chandler ve N. Revett’in İngiliz Dilettanti Cemiyeti (Society of Dilettanti) adına gerçekleştirdiği çalışmalar Teos’taki ilk arkeolojik. 19. yüzyıl sonlarından itibaren Fransız araştırmacıların da ilgisini çeken Teos’ta, Anadolu’daki savaşlar nedeniyle Fransız kazıları ancak 1924 ve 1925 yıllarındaki Y. Bequignon ve A. Laumonier tarafından gerçekleştirilebilmiştir. 1962 ile 1967 yılları arasında, Fransız kazılarından yaklaşık 40 yıl sonra kentte ilk defa Türk bilim adamları tarafından kazı çalışmaları gerçekleştirilmiştir. 

1993-1996 yıllarında Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden N. Tuna, kentte kısa süreli yüzey araştırmaları gerçekleştirmiş ve yapıların plan ve rölöveleri üzerine çalışmıştır. Bölgede 2006 yılından itibaren “Klazomenai Khorası ve Teos Sur İçi Yerleşim Yüzey Araştırması” adlı yüzey araştırması Y. Ersoy tarafından yürütülmektedir.

2010 yılından itibaren yeniden başlayan kazı ve restorasyon çalışmaları Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Musa Kadıoğlu başkanlığında yürütülmektedir.