İstanbul Arkeoloji Müzeleri

İstanbul Arkeoloji Müzeleri Hakkında Genel Bilgiler

Günümüzde İstanbul’un Gülhane semtinde bulunan İstanbul Arkeoloji Müzeleri üç ana binadan oluşan bir müzeler kompleksidir. Bu müzeler Arkeoloji Müzesi, Eski Şark Eserleri Müzesi ve Çinili Köşk Müzesi’dir. İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin koleksiyonlarında Osmanlı Devleti’ne ait yerlerden toplanan, çeşitli kültürlere ait bir milyona yakın eser bulunmaktadır.

19. yüzyılda, önde gelen devlet adamlarının çoğu eğitim ve seyahat yoluyla Batılı fikirlerle tanıştıklarından, Osmanlı İmparatorluğu'nu modernize etme çabaları devam ediyordu. İmparatorluk müzesine sahip olma önerisi, Osmanlı siyasi sahnesindeki birkaç kilit oyuncunun Paris'teki Louvre Müzesi ile tanışması sayesinde ortaya çıktı. Osmanlı padişahı Abdülaziz (1861-1876) 1867 yazında ziyaret ettiği Paris'teki (30 Haziran - 10 Temmuz 1867), Londra'daki (12–23 Temmuz 1867) ve Viyana'daki (28–30 Temmuz 1867) arkeoloji müzelerinden etkilendi ve benzer bir arkeoloji müzesinin İstanbul'da kurulmasını emretti. Eğitim Bakanlığı altında bir İmparatorluk Müzesi (Müze-i Hümayun) kurma kararı 1869'da yeni bir bakanın atanmasıyla gündeme gelmişti ancak müze fikri bakanın bütçe kısıtlamaları nedeniyle istifa etmesiyle bu fikir bir süre gündemden düştü. 1872'de eğitim bakanı Ahmet Vefik Paşa, ikinci kez müze bir müdürlüğü kurdu ve Alman tarihçi, arkeolog, epigraf ve ressam Dr. Philipp Anton Dethier'i işe aldı. Dethier müze odaklı bir amaçla materyal toplamada oldukça başarılıydı. Dethier 1881'de öldüğünde, ressam ve arkeolog Osman Hamdi Bey aynı yıl göreve getirildi.

İstanbul Arkeoloji Müzelernin yeri Topkapı Sarayı dış bahçelerinde idi. Müze, 1891 yılında Müze-i Hümayun olarak kurulmuştur. Müzenin ilk küratörü ve kurucusu Osman Hamdi Bey'dir. Osmanlı İmparatorluğu'nda kültürel malları koruyan bir kararname ile eyaletlerden birçok valinin başkentte bulunan müzeye eserler göndermeleri emredilmiştir. Böylece İstanbul Arkeoloji müzesi harika bir koleksiyon oluşmuştur. Müze, 1991'deki 100. yıl dönümünden sonra, özellikle ana binadaki alt kat salonlarında yapılan tadilatlar ve diğer binalardaki yeni sergiler sayesinde Avrupa Konseyi Müze Ödülü'nü almıştır.

Ana binanın inşaatı 1881 yılında Osman Hamdi Bey tarafından başlatılmış ve 1908 yılında bugünkü neo-Yunan formuna kavuşmuştur. Mimarı Alexander Vallaury’dir. Vallaury aynı zamanda İstanbul'da Pera Palace Oteli'ni ve Eski Şark Eserleri Müzesini de tasarlamıştır. İstanbul Arkeoloji binasının cephesi, her ikisi de müzede sergilenmekte olan İskender Lahti ve Yaslı Kadınlar Lahiti'nden esinlenmiştir. İstanbul Arkeoloji Müzesi İstanbul'da neoklasik tarzda inşa edilmiş önemli yapılardan biridir.

Çinili Köşk, Sultan Mehmed tarafından 1472 yılında yaptırılmıştır. İstanbul'daki Osmanlı sivil mimarisine sahip en eski yapılardan biridir ve Topkapı Sarayı dış bahçelerinin bir parçasıdır. Çini koleksiyonu yeni inşa edilen ana binaya taşınmadan önce 1875-1891 yılları arasında binası İmparatorluk Müzesi olarak kullanılmıştır. 1953 yılında Türk ve İslam Eserleri Müzesi olarak halka açılmıştır ve daha sonra İstanbul Arkeoloji Müzesi'ne dahil edilmiştir.

Eserler
Bir zamanlar Büyük İskender için hazırlandığına inanılan süslü İskender Lahdi, müzedeki en ünlü antik sanat eserleri arasında yer almaktadır.

Sidon nekropolünde bulunan İskender Lahdi
Ağlayan Kadınların Lahdi (Yaslı Kadınların Lahdi)
Tabnit lahit ve Satrap lahit.
Sidon'un Likya lahitleri
Babil'in Ishtar Kapısı'ndaki sırlı çini resimleri
Antik çağlardan Roma Dönemi sonuna kadar, Afrodisyas, Efes ve Milet'ten heykeller
Bir Ephebos Heykeli
Bergama'da bulunan Zeus Tapınağı'ndan heykel parçaları
Türkiyede kalan birkaç eserden biri olan Halikarnas Mozolesinden mermer bir aslan

Konstantinopolis Hipodromu’nda inşa edilen Yılanlı Sütun’ün başı
Ana Tanrıça Kibele ve adak steli
Büyük İskender ve Zeus'un Büstleri
Assos'taki Athena Tapınağı'ndan parçalar
Truva sergisi
800.000 Osmanlı dönemi madeni para, mühür, dekorasyon ve madalya
Saba'a Asur Kralı Adad-nirari III
Çivi yazısı olan bazı 75.000 belge içeren tablet arşivi (bilinen en eski aşk şiirini içeren İstanbul # 2461 tableti dahil)
Anadolu, Mezopotamya, Arabistan ve Mısır'ın ilk uygarlıklarından eserler
Gezer takvimi