Eski Şark Eserleri Müzesi

Eski Şark Eserleri Müzesi Hakkında Genel Bilgiler

Eski Şark Eserleri Müzesi binası, ünlü ressam ve arkeolog Osman Hamdi Bey tarafından 1883 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi adıyla yani Güzel Sanatlar Akademisi olması için inşa ettirilmiştir. Aynı zamanda gelecekte Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'nin kökenlerini sağlayacak olan bu akademi, Osmanlı Devleti’nde açılan ilk güzel sanatlar okuludur. Bugün müze olarak kullanılmakta olan binanın mimarı, günümüzde İstanbul Arkeoloji Müzeleri Klasik binası olarak kullanılan binayı da inşa etmiş olan Alexander Vallaury'dir. 

1917 yılında Güzel Sanatlar Akademi’sinin bulunduğu yerden, Cağaloğlu'nda bulunan başka bir binaya taşıtılması sonucunda, boşa çıkmış olan bu bina Müzeler Müdürlüğüne devredilmiştir. O dönemde Müze Müdürü olarak görev yapmakta olan Halil Edhem Bey, Yakındoğu ülkelerine ve onların eski kültürlerine ait sanat ve arkeolojik eserlerin, Yunan, Roma ve Bizans dönemi eserlerinden farklı bir şekilde ve farklı bir yerde sergilenmesinin daha uygun olacağını düşünerek, bunun için gerekli olan yerin Eski Şark Eserleri Müzesi olarak düzenlenmesini sağlamıştır. 

Bu düzenleme ve kategorizasyon işi için Türkiye’ye davet edilen Alman Uzman Eckhard Unger, 1917-1919 ve 1932-1935 yılları arasında İstanbul'da bulunarak, müzenin teşhiri düzenlemelerini tamamlamış ve bu eserler üzerine pek çok yayın yapmıştır. II. Dünya Savaşı döneminde, eserlerin güvende olmalarını sağlamak amacıyla boşaltılmış olan müze, tehlikenin geçmesinin ardından Osman Sümer tarafından Unger'in düzenleme kurallarına uyacak şekilde tekrar düzenlenmiştir. 1963 yılında Eski Şark Eserleri Müzesi’nin yapısında büyük bir düzenleme yapılmış ve müze 1974 yılında tekrar ziyarete açılmıştır. 1999-2000 yıllarında en son bakım ve onarımları yapılmış olan Eski Şark Eserleri Müzesi 8 Eylül 2000'de bugünkü haline kavuşmuştur.

Eski Şark Eserleri Müzesi koleksiyonları, Yunan öncesi Anadolu ve Mezopotamya ile İslam Öncesi Mısır ve Arap Yarımadası'na ait eserler içermektedir. Bu eserlerin çoğu 19. yüzyılın sonları ile I. Dünya Savaşı arasında yapılan arkeolojik kazılar sırasında bulunmuş ve Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti, daha sonra bu ülkelerin hükümdarı olan İstanbul'a getirilmiştir. İslam Arap Sanatı, Mısır Koleksiyonu, Mezopotamya Koleksiyonu, Anadolu Koleksiyonu, Urartu Koleksiyonu ve Çivi Yazısı Belgeleri, bölgelere göre ayrılmışken, Arap Yarımadası, Mısır, Mezopotamya ve Anadolu kültürleri kendi tarihsel sıralarıyla sunulmaktadır. Akad Kralı Naramsin’in steli, Kadeş Antlaşması ve İştar Kapısı gibi eşsiz eserlerin yanı sıra, 75.000 çivi yazısı içeren Tablet Arşivi de Eski Şark Eserleri Müzesi’nin koleksiyonlarının bir parçasıdır.