Termessos Antik Kenti

Termessos Antik Kenti Hakkında Genel Bilgiler

Termessos, Toros Dağları'nda (günümüz Antalya ili, Türkiye) Solymos dağının güney-batı tarafında 1000 metreden daha yüksek bir rakımda kurulmuş bir Pisidian kentiydi. Antalya'nın kuzey-batısına 30 kilometre uzaklıktadır. Güllük Dağı'nın zirvesinde, Antalya'nın çevresindeki traverten dağlarının arasından 1.665 metre yüksekliğe kadar yükselen doğal bir platformda kurulmuştur.

Ana yoldan, şehre çıkan dik bir yol bulunmaktadır. Bu yoldan Termessosluların “Krallar Yolu” olarak adlandırdığı antik yolun yanı sıra Helenistik dönem sur duvarları, sarnıçlar ve diğer pek çok kalıntı ve ünlü Yenice geçidi görülmektedir. MS 2. yüzyılda Termessos halkının katkılarıyla inşa edilen Kral Yolu, şehir surlarının üstünden geçer ve şehrin merkezine kadar düz bir çizgide uzanmaktadır.

Termessos’da resmi yapıların bulunduğu alan, şehrin iç duvarların biraz ötesinde düz bir bölgede bulunmaktadır. Bu resmi yapılardan en çarpıcı olanı, özel mimari niteliklere sahip olan agoradır. Agora’nın yani açık hava pazar yerinin zemin katı taş bloklar üzerinde yükseltilmiş ve kuzeybatı tarafına beş büyük sarnıç oyulmuştur. Agora’nın üç tarafı stoalarla çevrilidir. Termessos'ta altı farklı büyüklükte ve türde tapınak bulunmaktadır. Bunlardan dördü kutsal bir bölge olan odeon yakınında bulunmaktadır. Termessos, kademeli bir gerileme döneminin ardından 5. yüzyılda nihayet terk edilmiştir. 

Kent, 19. yüzyılın sonunda bu bölgede seyahat eden Polonyalı Pamphylia araştırmacısı Karol Lanckoroński tarafından fark edilmiştir. Termessos’un yazılı tarihte ilk kez bahsedilişi Homeros’un İlyada’sında olmuştur. Homeros, kanatlı bir at olan Pegasus'a binen ve Chimera katili olarak tanınan Yunan kahraman Bellerophon'un, Termessos'u fethetmek için Likya kralı tarafından görevlendirildiğinden bahsetmektedir. Termessos sakinleri, Bellerophon’u atı Pegasus ile dağların üzerinden uçarak teslim olmaya zorlamıştır. Bu hikaye dışında, Termessos antik tarihi hakkında çok az şey bilinmektedir. Termessos’un Isauria ve Kilikya sakinleri ile yerel halk olan Pisidia kabilesi tarafından kurulduğu düşünülmektedir. Aynı kabile şimdi Isparta ilinde, Sagalassos şehrini kurdukları yere yerleşmiştir. Termessos sakinleri kendilerine Solymi demekteydiler ve bu isim Strabon'a göre, daha sonra Zeus ile özdeşleşmiş bir Anadolu tanrısı olan Solymeus'tan gelmektedir. Bu, Termessos'ta basılan sikkelerin tanrının görüntüsü ve ismiyle de örtüşmektedir.

19. yüzyılın ilk yarısında ilk Avrupalı ​​kaşifler Termessos'a gelmiştir. Bunların arasında 1847'de yayınlanan ‘’Likya'da Seyahatler’’ kitabının yazarı olan Thomas Abel Brimage Spratt ve Edward Forbes vardır. İngiliz arkeolog Charles Fellows da Termessos'u ziyaret etmiştir.